Dlaczego stolec jest czarny?
Kolor i konsystencja kału wskazują na funkcjonowanie układu pokarmowego. Prawidłowy stolec ma brązową barwę, jest zwarty i jednolity. Jeśli te parametry się zmieniają może to świadczyć schorzeniach układu pokarmowego, dlatego nie należy lekceważyć zmian w wyglądzie kału.
Czarny kolor stolca jest spowodowany domieszką krwi, która pochodzi z krwawienia z układu pokarmowego, najczęściej z górnego odcinka. Występuje wtedy czarny, smolisty stolec, który nie tylko barwą przypomina smołę, lecz także konsystencją.
Jeśli krwawienie jest obfite pojawiają się smoliste biegunki, gdyż krew wzmaga perystaltykę jelit.
O czym świadczy czarny stolec?
Występowanie czarnego stolca może sygnalizować następujące schorzenia:
- chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy,
- nieżyt żołądka,
- refluks przełyku,
- pęknięcie żylaków przełyku,
- gastropatię krwotoczną,
- zespół Mallory-Weissa,
- niedokrwienie jelit,
- hemoroidy,
- szczelinę odbytu,
- nowotwór odbytu,
- nowotwór jelita grubego.
Czarny stolec w wyniku diety
Czarny stolec może być niepokojącym objawem, jednak istnieje możliwość, że jego występowanie spowodowane jest dietą. Może występować:
- czarny stolec po żelazie,
- czarny stolec po bizmucie,
- czarny stolec po węglu lekarskim,
- czarny stolec po burakach, wiśniach, jagodach, szpinaku, lukrecji.
Czarny stolec w ciąży
W ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, makro i mikro elementy – także na żelazo. Wiele przyszłych mam boryka się z anemią, dlatego zalecana jest im suplementacja żelaza.
Wtedy też mogą pojawiać się czarne stolce, które są naturalną reakcją organizmu na dużą dawkę żelaza.
Czarny stolec po porodzie
Jeśli jednak kobieta nie przyjmuje żelaza, a także innych suplementów diety zawierających ten pierwiastek należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem prowadzącym, gdyż może być to oznaką krwawienia z układu pokarmowego.
Czarny stolec po porodzie może być skutkiem suplementacji żelaza lub występujących hemoroidów, które zostały uszkodzone lub uwrażliwione podczas silnego parcia. W takim przypadku trzeba udać się do specjalisty.
Czarny stolec po alkoholu
Alkohol działa negatywnie na funkcjonowanie całego organizmu, także układu pokarmowego. Duża ilość napojów wysokoprocentowych uszkadza śluzówkę, często prowadzi do biegunki.
Etanol działa destrukcyjnie na delikatne enterocyty, które wyścielają ściany żołądka oraz jelita cienkiego. Może to doprowadzić do krwotocznego zapalenia błony śluzowej żołądka, którego objawem jest właśnie czarny stolec.
Czarny stolec po lekach
Oprócz alkoholu, czarny stolec spowodowany może być również przez zbyt częste przyjmowanie leków. Jakich dokładnie?
- leki przeciwbólowe,
- aspiryna,
- diklofenak,
- niesteroidowe leki zapalne.
Jeśli czarny stolec zdarzył się jednorazowo nie należy wpadać w panikę. Jeśli jednak się powtarza należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
Czarny stolec u dziecka
Czarny stolec u dziecka może być wywołany działaniem leków – przede wszystkim tych, które zawierają żelazo. Może go wywołać również zmiana diety np. wprowadzenie buraków, jagód czy wiśni, które zabarwiają kał.
U dzieci karmionych piersią istnieje możliwość dostania się krwi matki do układu pokarmowego dziecka przez pęknięte brodawki sutkowe. Dlatego po wystąpieniu czarnego stolca i najmłodszych warto zwrócić uwagę także na ten aspekt.
Jeśli jednak nie wystąpiły powyższe czynniki lub dziecko przyjmuje dużą dawkę niesteroidowych leków zapalnych należy pilnie udać się do lekarza, gdyż czarny stolec jest oznaką krwawienia z układu pokarmowego.
Czarny stolec po żelazie
Występowanie czarnego stolca w trakcie przyjmowania żelaza jest naturalną reakcja organizmu i nie należy się nią niepokoić. Przeciwnie – jeśli nie dochodzi do zmiany barwy kału to oznacza, że jest ono przyjmowane nieregularnie lub nie wchłania się prawidłowo.
Jeśli dodatkowo występują silne biegunki lub inne dolegliwości trawienne może być konieczna zmiana dawki leku przez lekarza. Niezwłocznej konsultacji lekarskiej wymaga pojawienie się świeżej krwi w stolcu, gdyż jest to oznaka krwawienia z układu pokarmowego.
Leczenie czarnego stolca
Leczenie czarnego stolca należy rozpocząć od analizy diety sprzed ostatnich 24-48 godzin, a także przyjmowanych leków. Jeśli nie ma tam barwiącej żywności lub leków zawierających żelazo, bizmut czy węgiel lekarski warto wykonać test na obecność krwi utajonej w kale.
Testy tego rodzaju dostępne są niemal w każdej aptece. Jeśli wynik testu wyjdzie pozytywny - konsultacja lekarska jest konieczna.
W przypadku pozytywnego wyniku lub powtarzających się czarnych stolców należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który skieruje do specjalisty. Gastrolog wykona serię niezbędnych badań, które odnajdą źródło krwawienia i pomogą postawić diagnozę.
Na tej podstawie lekarz dobierze odpowiednie leczenie farmakologiczne lub w razie potrzeby chirurgiczne.
